Að spila eða spila ekki – aftur… það er spurningin

Í kjölfar umræðunnar síðustu daga væri ekkert skrýtið ef eftirfarandi spurningar myndu vakna hjá lesendum:

1. Á að endurtaka leiki undir einhverjum kringumstæðum?
2. Ef svarið við fyrri spurningunni er já, þá hvaða?

Svarið við fyrri spurningunni er mjög einfalt: já. Bara með því að skoða söguna, þá eru allnokkur dæmi um það að leikir hafi verið spilaðir aftur, bara núna síðast í september. Reyndar ekkert dæmi úr ensku úrvalsdeildinni, og mögulega eru menn tilbúnari í að ákveða að það eigi að endurtaka leiki þegar minna er undir heldur en er í PL. Þessi grein er með ágætis útlistun á þeim helstu leikjum sem hafa verið endurteknir, en við getum dregið innihald þeirrar greinar saman fyrir þá sem vilja ekki flytja sig af kop.is (og það er bara mjög skiljanlegt).

1. Arsenal – Sheffield United árið 1999 í deildarbikarnum: eftir að leikmaður meiddist og markvörður Sheffield sparkaði útaf, þá ætlaði leikmaður Arsenal að kasta boltanum til baka til Sheffield leikmanna eins og hefð var, en nýr leikmaður Arsenal sem ekki þekkti hefðir við þessar kringumstæður nappaði sendingunni og gaf á samherja sinn sem var á auðum sjó og skoraði. Allt varð brjálað, en leikurinn kláraður og Arsenal vann 2-1. Arsene Wenger bauðst til að endurtaka leikinn sem varð raunin, og aftur urðu úrslitin 2-1 Arsenal í vil.
Ástæða endurspilunar: hefðir ekki virtar, og að Arsene Wenger er franskur séntilmaður

2. Besiktas – Genclerbirligi árið 2005 í deildinni: dómarinn dæmdi aukaspyrnu fyrir gestina og flautaði að það mætti taka hana, en tók eftir að veggurinn var ekki í lagi og flautaði aftur. Gestirnir tóku engu að síður spyrnuna og skoruðu. Markið var dæmt gott og gilt og reyndist sigurmark leiksins, en dómarinn viðurkenndi að hafa gert mistök og setti það í skýrsluna, spyrnan var í reynd ekki rétt framkvæmd. Leikurinn var endurtekinn og fór nú 0-0.
Ástæða endurspilunar: dómari viðurkenndi í skýrslu að hafa gert mistök.

3. Suður-Afríka – Senegal árið 2018 í undankeppni HM: Suður-Afríka fékk víti vegna hendi þrátt fyrir að boltinn færi alls ekki í hendi heldur í hné Koulibaly. Vítið skilaði sigurmarki, en svo kom í ljós að dómarinn hafði verið viðriðinn mútuþægni og því ákveðið að endurtaka leikinn. Þar sigruðu Senegal menn 2-0.
Ástæða endurspilunar: spilling hjá dómara

4. Úsbekistan – Bahrain árið 2006 í undankeppni HM: heimamenn fengu vítaspyrnu sem þeir skoruðu úr, en samherji þess sem skoraði úr vítinu var of fljótur á sér að fara inn í teig. Reglur segja að þá skuli endurtaka vítið, en dómarinn dæmdi aukaspyrnu Bahrain í vil. Þrátt fyrir að Úsbekistan endaði á að vinna leikinn 1-0 var ákveðið að spila hann aftur vegna þessara dómaramistaka, og sá leikur fór 0-0. Bahrain endaði því á að græða á þessu en komst þó ekki í lokakeppnina.
Ástæða endurspilunar: dómari fór ekki að reglum

5. Edgware Town – Harefield United árið 2006 í utandeildinni: nánast sama atburðarrás og hjá Úsbekistan-Bahrain, þ.e. víti ekki endurtekið eftir að samherji vítaskyttunnar var of fljótur inn í teig.
Ástæða endurspilunar: dómari fór ekki að reglum

6. Miami FC – Pittsburgh Riverhounds árið 2021 í bandarísku deildinni: þetta er reyndar ansi áhugavert tilfelli þar sem Howard Webb kom þarna við sögu, verandi þátttakandi í bandarísku dómarasamtökunum sem ákváðu að spila aftur tiltekinn hluta þessa leiks. Miami fékk aukaspyrnu nálægt eigin marki, sá sem tók spyrnuna gaf á samherja sem ætlaði að gefa á markvörðinn en hann missti af boltanum og hann fór í netið. Reglur segja að ef aukaspyrna fer beint í eigið mark skuli dæma hornspyrnu – það var gert í þessu tilfelli, en þarna hefði átt að dæma löglegt mark, þar sem markið kom ekki beint úr aukaspyrnunni heldur var ein sending þar á milli. Leikurinn var spilaður aftur frá mínútunni þegar markið var skorað, og þetta mark reyndist ráða úrslitum.
Ástæða endurspilunar: dómari fór ekki að reglum

7. Scunthorpe – Buxton í september sl. í ensku norðurdeildinni (National League): ekki tókst að ljúka leik vegna rigningar, komið var fram í uppbótartíma þegar hellirigning skall á, dómari stöðvaði leikinn og mat það svo eftir að rigningunni slotaði að aðstæður væru óboðlegar. Þrátt fyrir hve lítið var eftir var ákveðið að spila leikinn aftur frá byrjun. Endurspilunin breytti engu í þessu tilfelli þar sem Buxton hafði forystu í leiknum sem var hætt, og vann seinni leikinn sömuleiðis.
Ástæða endurspilunar: vallaraðstæður

8. Exwick Villa – Bow AAC árið 2019 í einhverri bikarkeppni: leik lauk með jafntefli, og dómari blés til framlengingar þar sem Bow skoraði 2 mörk og vann. En reglum hafði verið breytt varðandi hvað skyldi gera eftir jafntefli í venjulegum leiktíma, og rétt hefði verið að fara beint í vítakeppni. Leikurinn var endurtekinn og þá vann Exwick í venjulegum leiktíma.
Ástæða endurspilunar: dómari fór ekki að reglum

Lesendur taka eftir að ástæður endurspilunar eru allnokkrar. Dæmin varðandi vallaraðstæður eru fleiri, skemmst er að minnast leiks Liverpool og Chelsea síðasta vetur í kvennadeildinni sem hófst á glerhörðum velli þar sem leikmenn voru eins og beljur (í óeiginlegri merkingu) á svelli (í eiginlegri merkingu). Leikurinn var blásinn af eftir korter og spilaður aftur frá byrjun allnokkru síðar. Sjálfsagt væri hægt að finna fleiri dæmi um slíkt.

Eins og sést á þessari upptalningu þá er þarna um mismikilvæga leiki að ræða, og mismikið undir eins og gengur. Þó eru þarna leikir í undankeppni HM, og ég ætla að leyfa mér að meta það sem bara talsvert mikilvæga leiki. Vissulega er það þó þannig að þarna eru engir leikir úr ensku úrvalsdeildinni.

Það er þó ljóst að ef dómari fer ekki að reglum, þá eru komnar ákveðnar forsendur fyrir því að spila leikinn aftur, svo er það upp og ofan hvort leikurinn er spilaður frá þeim tímapunkti þegar reglur voru brotnar, eða hvort hann sé spilaður allur aftur, og virðist vera ljóst að viðkomandi knattspyrnusambönd eru að ákveða það bara eftir hentugleika. Strax þar er tækifæri til úrbóta varðandi regluverkið sem spilað er eftir.

Að sjálfsögðu er það þannig að það sem gerðist í leik Tottenham og Liverpool á sér engin fordæmi. Jújú, dómarar og VAR hafa gert mistök áður, og munu gera áfram. En stóra spurningin er: þegar VAR ætlar að leiðrétta dóm aðstoðardómara, og telur sig gera það, en klúður í samskiptum veldur því að leiðréttingin skilar sér ekki: er það sambærilegt við það að dómari fari ekki að reglum? Því það sem gerðist var vissulega að Liverpool skoraði löglegt mark, VAR ætlaði að láta markið gilda, en svo var markið ekki látið gilda. Við fellum engan dóm um það hér.

Höfum líka á hreinu að þetta er gerólíkt því að allar vitleysur sem dómarar hafa dæmt þýði að þá eigi að spila viðkomandi leik upp á nýtt. Ef dómari metur það sem svo að leikmaður hafi handleikið boltann innan vítateigs og dæmir vítaspyrnu, þá er hann að fara að reglum. Það hvort boltinn fór í hönd eða hönd í bolta er svo alltaf matsatriði, og það getur vissulega gerst að eftir ítarlega skoðun þyki þau augljóst að hið síðarnefnda hafi EKKI átt við og því hefði líklega ekki átt að dæma vítaspyrnu… en dómarinn fór engu að síður að reglum. Þetta var hans mat á þessum tímapunkti. Þannig er allt tal um úrslitaleikinn í Madríd 2019 eins og hvert annað þrugl og bull. Í fyrsta lagi voru bæði dómari OG VAR fullkomlega sammála um að þar hefði átt að dæma víti, og því engar reglur brotnar. Þar fyrir utan er ekkert “consensus” um að það hafi verið rangur dómur, nema síður sé. Einhverjir eru á því að þetta hafi ekki verið víti, aðrir eru sammála dómurum. Semsagt, engar reglur voru brotnar. Látum ekki óráðshjal Spursara rugla umræðuna og horfum á aðalatriðin.

Að lokum: það er síður en svo ljóst að Liverpool verði eina fórnarlamb þessara dómaramistaka. Ímyndum okkur að við séum komin fram til loka tímabilsins í maí 2024, og það kemur í ljós að Spurs eru í síðasta CL sætinu, stigi á undan liðinu á eftir. Þá er ljóst að það lið er jafnframt fórnarlamb þessara mistaka. Stuðningsmenn þess liðs eru e.t.v. á fullu við það að níða skóinn af Klopp og Liverpool í þessum töluðu orðum á netinu, en ætli tónninn myndi ekki breytast ef þetta yrði niðurstaðan? Tökum eftir að þetta gæti gerst í ýmsum tilfellum: Spurs og lið X jöfn að stigum en Spurs með betra markahlutfall, Spurs 1 stigi fyrir ofan lið X, Spurs 2 stigum fyrir ofan lið X en með verra markahlutfall. Og í reynd á þetta við í öllum tilfellum en ekki bara ef Spurs lenda í síðasta CL sætinu, því verðlaunafé fyrir lokasæti í deildinni er jú misjafnt eftir því hvar liðin lenda. En það að vinna sér inn sæti í CL er umtalsvert stærri biti að missa af og gæti vel skipt gríðarlegu máli fyrir viðkomandi félag.

Hver veit, kannski verða United aðdáendur skyndilega komnir með okkur í lið í lok tímabils?

Líklegasta staðan er að sjálfsögðu sú að leikurinn verði ekki endurtekinn. Og kannski er það bara best. Það sem maður óskar að gerist er að Klopp nýti sér mótlætið til að berja hópinn enn frekar saman, og að þeir einfaldlega sigli þessu heim héðan í frá. Tökum höndum saman og hjálpumst að við að láta akkúrat það gerast!