Opinn þráður – Everton

15 apríl sl. var árleg minningarathöfn á Anfield til að minnast þeirra 96 sem fórust á Hillsborough fyrir 25 árum. Þessi atburður hefur auðvitað breytt ansi miklu í fótboltaheiminum og auðvitað haft gríðarleg áhrif í Liverpool borg. Eitt af því er viðhorf mitt gagnvart næstu nágrönnum, Everton.

Eðlilega er Everton andstæðingur númer eitt hjá þeim sem búa á svæðinu og umgangast stuðningsmenn Everton daglega en fyrir mér er andúðin á Everton ekkert yfirþyrmandi. Þeir sem muna betur eftir baráttu liðanna á toppi deildarinnar og ólust upp með Everton sem helsta keppinaut Liverpool horfa á þetta öðruvísi, Maggi og SSteinn kvitta upp á það. Persónulega man ég ekki eftir mjög mikilli samkeppni þessara liða nema þá helst núna undanfarin ár um sjötta sætið sem bara skiptir ekki máli og þeir fáu Everton menn sem ég þekki eru flestir toppmenn. Ég umgengst ekki einn Everton mann dagsdaglega og BK Kjúkling borða ég t.a.m. af bestu list. 🙂

Hillsborough slysið var auðvitað alveg jafn mikið áfall fyrir stuðningsmenn Everton og það var fyrir stuðningsmenn Liverpool. Bæði vegna þess að þetta voru auðvitað jafn mikið þeirra ættingjar, vinir eða vinnufélagar sem fórust og eins vegna þess að þeir gerðu sér grein fyrir að hefði drátturinn farið öðruvísi hefði þetta auðveldlega getað komið fyrir þá, þeir voru að spila hinn undanúrslitaleikinn á sama tíma. Frá því ég byrjaði að horfa á fótbolta hefur Hillsborough skugginn alltaf verið yfir og fyrir mér hefur þetta alltaf verið sameiginlegt hjá bæði Liverpool og Everton og stuðningur þeirra algjör frá upphafi. Pat Nevin fyrirliði Everton skoraði sigurmark Everton og kom þeim í úrslit ´89, hann neitaði að tala um leikinn við fjölmiðla eftir leik enda hugurinn eingöngu hjá stuðningsmönnum Liverpool.

Opinbera síðan er með góða greiningu á hvernig þessi harmleikur hefur sameinað liðin sem ég mæli eindregið með, mjög góð lesning.

Anfield var opnaður fyrir þá sem vildu syrgja strax 15. apríl og þar voru mjög margir í bláum búningum. Blóm, búningar, treflar og annað voru hengd á markið við Kop stúkuna en fjölmargir Everton menn fóru hinumegin á völlinn og gerðu markið við Annie Road endan blátt, þar stóðu þeir á Anfield (og gera enn).

Bæði lið mættu í allar minningarathafnir í kjölfar Hillsborough og stuðningsmenn auðvitað einnig. Mile of Scarves er líklega eitt flottasta framtakið en stuðningsmenn liðanna söfnuðu yfir 4.000 treflum og bundu þá saman alveg frá Goodison Park yfir á Anfield Road.

Undanfarin ár hafa augu mjög margra verið opnuð fyrir því sem stuðningsmenn Liverpool og Everton vissu vel varðandi Hillsborough og óþarfi að fara yfir það hér. En fyrir fimm árum virtist þessi barátta vera fyrir alvöru töpuð og engin von um að þeir látnu og ættingjar þeirra fengju nokkur réttlæti. Vonarglætan kom frá grjóthörðum stuðningsmanni Everton og þingmanni í þokkabót. Engum pólitíkus hafði verið leyft að segja orð á minningarathöfn um Hillsborough áður. Aðsóknarmet var slegið þennan dag í minningarathöfnina í tilefni 20 ára afmælisins og þingmaðurinn, Andy Burnham fékk þær móttökur sem hann líklega bjóst við að fá. Þetta sýndi honum að (það sem hann vissi fyrir) að þó baráttan væri strand væri enginn áhugi á Merseyside að gefast upp og hætta baráttunni fyrir réttlæti, það væri hreinlega ekki í boði.

Ástæða þess að hann fékk boð um að tala á 20 ára afmælinu var vegna þess að hann var þegar byrjaður að vinna að því að enduropna Hillsborough málið og hann var enn sannfæraðri eftir þennan dag. Hér má lesa hans hlið á þessum degi og hans aðkomu. (Varúð hann hrósar Gordon Brown)

Hér er svo hægt að lesa dagbók sem Burnam skrifaði í Guardian um vikuna þegar Óháða Hillsborough nefndin skilaði af sér sínum niðurstöðum þremur árum seinna. Færslan byrjaði svona:

Friday 7 September

It’s the start of the seven most important days I will have in politics and my main worry is that people have not yet woken up to the enormity of what’s coming. All the talk in the papers is the fallout from the reshuffle.

I feel the need to get in early and set the right tone. So I call my old friend David Conn. It was his Guardian article on the amendment of police statements in the runup to the 20th anniversary that prompted me to set up the Hillsborough Independent Panel.

I tell him that, together with Steve Rotheram, Maria Eagle and Derek Twigg, I’m calling for a national apology for Hillsborough from the prime minister.

Eftir að nefndin hafði skilað af sér sínum niðurstöðum og forsætisráðherrann beðið opinberlega afsökunar fór Burnham til Liverpool og var viðstaddur þegar fjölskyldurnar fengu skýrsluna. Mikil gleði þeirra á meðal og í kjölfarið fór hann á barinn. Þá heimsókn orðaði hann svona og gæti ekki lýst tengingu Liverpool og Everton mikið betur

Steve Rotheram suggests a quick pint in the Ship and Mitre at the top of Dale Street before heading home. Atmosphere in there is brilliant. Seems to be an impromptu gathering of many inspirational people who have helped along the way. Even Mick Jones from the Clash, who did the Justice Tonight tour, has travelled up to be there. Everyone is very generous to me but, just in case it’s going to my head, I leave to a hearty rendition of “blue and white shite”. I love this city. Normal service resumed.

Dagbókina endaði hann svo á þessum orðum

One email catches my eye. It’s just five words long: “You’re alright, for a bluenose.” That’s good enough for me.

Andy Burnham fékk að koma aftur í pontu núna á 25 ára afmælinu. Móttökurnar sem hann fékk núna voru töluvert mikið betri en síðast og hans ræða fannst mér sú besta af þeim öllum. Bill Kenwright eigandi Everton hélt frábæra ræðu í fyrra og ítrekaði stuðning Everton. Roberto Martinez hélt ræðu núna í ár og tilkynnti að komið yrði upp minningarreit á Goodison til minningar þeirra 96 sem létust.

Við félagarnir hér á kop.is vorum á Anfield í maí sl. þegar Everton kom í heimsókn og tókum þátt í þessari mosaic mynd sem beint var að stuðningsmönnum Everton vegna stuðnings þeirra í tengslum við Hillsborough.

https://www.youtube.com/watch?v=W-W7T5B_iFE

The Bitters eru þeir kallaðir af stuðningsmönnum Liverpool og líklega er það ekki alveg að ástæðulausu. Þeir hafa alveg ástæðu til að vera orðnir vel þreyttir á Liverpool undanfarin ár og áratugi. Reyndar frá stofnun Liverpool. Líklega er þetta best orðað svona af einum stuðningsmanni Everton

“Whenever we do something good they go one better. What happened last time we finished 4th?”

Þegar Everton var upp á sitt allra besta og að vinna til verðlauna var Liverpool með besta lið í heimi. Barátta liðanna var mögnuð og Liverpool ekkert alltaf ofan á í þeirri baráttu en öllu oftar. Liðin fóru saman á Wembley ´86 þar sem Liverpool vann þá. Sama gerðist ´89 þó sá leikur hafi kannski skipt stuðningsmenn liðanna minna máli. Mjög viðeigandi að þessi lið hafi mæst í úrslitum þessarar keppni svo stuttu eftir Hillsborough.

Tímabiið sem Heysel slysið átti sér stað og bann var sett á öll ensk félög í Evrópu var Everton meistari. Árin á eftir var Everton líklega með besta lið sem þeir hafa haft en fékk ekki að spila í Evrópu. Ég fór yfir Heysel hérna og þó það hafi verið töluvert ódýrt að skrifa þann harmleik eingöngu á stuðningsmenn Liverpool er ljóst að Everton menn hugsuðu þeim þegjandi þörfina.

Núna í seinni tíð hefur Liverpool alltaf verið fyrir þegar Everton sér vonarglætu. Árið 2005 var frábært fyrir þá, liðið náði 4. sæti í deildinni og var fyrir ofan Liverpool. Auðvitað vann Liverpool þá meistaradeildina aftur eftir 21 árs pásu, m.v. núverandi reglur hefði þetta þýtt að Everton fengi ekki þáttökurétt í meistaradeildinni. Þeir sluppu við það en féllu úr leik í umspili fyrir riðlakeppnina og fóru því ekki í sjálfa meistaradeildina.

Þegar Liverpool var stórlaskað að jafna sig eftir tíma Hicks og Gillett drógust liðin saman í undanúrslitum bikarsins. Liverpool gat ekki rassgat í deildinni og Everton sá alvöru séns á að slá þeim rauðu við. Það tókst ekki og líklega til að gera þetta enn verra fyrir Everton menn var Dalglish aftur farinn að stjórna Liverpool. Það sem þeir hljóta að hata hann.

Liðin hafa verið saman á töflunni í lok fimm af síðustu sex tímabilum og núna síðustu tvö hefur Everton verið fyrir ofan en alltaf í sætum sem skipta engu máli.

Núna þegar álögum Sir David Moyes hefur loksins verið aflétt af Everton og liðið tekur skref uppá við í töflunni og eygir baráttu um sæti í meistaradeildinni er auðvitað besta ár Liverpool í áraraðir og liðið í toppbaráttu. Hversu dæmigert er það fyrir Everton menn?

Það eru ullarhattar meðal allra stuðningsmannahópa og margir geta líklega sagt hryllingssögur af samskiptum sínum við þá bláu. Persónulega héðan af Íslandi hef ég ekki náð að byggja upp mikið óþol gagnvart þeim enda afar lítið í návígi við þá og ekki höfum við farið svo illa út úr viðureignum liðanna. Ekki einu sinni þegar þeir voru upp á sitt allra besta.

Því meira sem ég les mig til um Hillsborough hinsvegar, því meiri virðingu ber ég fyrir Everton.